Câu đố về nhà ở (49 câu)

Quạt máy

Việc không có gió, gây nực nội, người ta phải dùng quạt máy để tạo ra gió, khi quạt quay sẽ tạo ra gió.

Thơ cho thiếu nhi của Đặng Hấn có bài Quạt và chong chóng:

Chong chóng và chiếc quạt

Đều rất mê quay vòng

…

Quạt quay làm ra gió

Gió làm chong chóng quay.

Các đồ điện sẽ không hoạt động được khi “cầu chì” bị đứt.

Xem truyền hình bóng đá

Tủ lạnh

Điện thoại

Điện thoại liên tỉnh hoặc quốc tế có thể gọi cho người thân ở xa vạn dặm, khi gọi điện thoại, ống nghe của điện thoại sẽ áp má, rỉ tai, hôn môi họ.

Điện thoại di động

Phích nước sôi và phích đá

Việc “nước” là việc giải khát, chữ “nước” là H₂0 chứ không phải là “đất nước”.

Đèn

Câu 1 là chiết tự (hoặc “đánh vần”) chữ “đèn”.

Câu 2: Nói đến đèn thì điều quan tâm đầu tiên là độ phát sáng nên thường được khen “sáng” hay “tỏ” hoặc bị chê “tối” hoặc “mờ”. (Ngọn đèn khi tỏ khi mờ – Kiều).

Câu 3 nhắc đến một loại đèn là “đèn kéo quân”. “Kéo quân” hay “hành quân” thường gắn với chiến tranh, nhưng đèn kéo quân lại chỉ dùng trong những ngày hội hòa bình. Trong bài thơ Lửa đèn Phạm Tiến Duật có viết là anh mong đến ngày hòa bình thống nhất để:

Ta sẽ làm chiếc đèn kéo quân rất đẹp

Mang hình những người, những cảnh hôm nay

Cho những cuộc hành quân nào còn nằm trong bóng tối

Sẽ hiện muôn đời trên mặt ngọn đèn xoay.

Câu cuối nhắc bài thơ nổi tiếng của Chính Hữu đã được phổ nhạc là Ngọn đèn đứng gác

Cây nến (cây “đèn cầy”)

Hai câu đầu muốn nói: Đã gọi là “cây” thì phải mọc cao dần.

Cây nến vì cháy nên ngày một “thấp bớt”.

“Trái ớt trên đầu” là nhắc thơ Phạm Tiến Duật trong Lửa đèn:

Trái ớt như ngọn lửa đèn dầu

Chạm đầu lưỡi, chạm vào sức nóng.

Sinh thời Xuân Diệu rất lấy làm tâm đắc câu thơ này. Ông cho rằng sự so sánh đúng cả về hình thức bên ngoài cũng như nội dung bên trong.

Hai câu cuối: Nến thắp trong đèn trung thu nhưng khi cháy nến chảy như nước mắt. Thơ Đỗ Mục (Tặng biệt) có câu:

Chiếc nến có lòng còn luyến tiếc

Thay người nhỏ lệ suốt năm canh

Mặt người

Câu 1 nhắc thành ngữ Dại khôn dồn ra mặt. Què quặt hiện ra  chân tay.

Câu 2 nhắc thành ngữ Trông mặt mà bắt hình dong.

Câu 3 nhắc thành ngữ Chọn mặt gửi vàng.

Câu cuối nhắc các thành ngữ mặt xanh nanh vàng, mặt bủng da chì, mặt sắt đen sì, mặt hoa da phấn, hồng nhan bạc mệnh…

Miệng người

Hai câu đầu nhắc thành ngữ:

Bệnh vào qua miệng

Vạ ra qua miệng.

Vế thứ hai cũng có nghĩa như Ếch chết tại miệng.

Câu 3 nhắc thành ngữ:

Miệng nhà sang có gang có thép

Đồ nhà khó vừa hẹp vừa thâm.

Câu 4 nhắc thành ngữ “Miệng quan trôn trẻ” nhân dân ta dưới chế độ cũ nói về bọn quan lại áp bức như vậy.

Câu 5 nhắc câu ca dao:

Mồm ăn, mồm nói, mồm cười, mồm lại nói điêu

Làm cho quán đổ đình xiêu cũng vì mồm.

Câu cuối nhắc thành ngữ:

Miệng ăn núi lở

Thắp nhang

Câu 1: Khi thắp nhang, ta thường đợi nhang cháy đỏ rồi mới cắm.

Câu 4: Trái ở đây là trái bày trên bàn thờ.

Cà-vạt

Trẻ em thường mang yếm dãi (cái xây) để cho rớt dãi hoặc thức ăn không làm ướt bẩn áo và gây lạnh ngực. Cà vạt nhỏ và dài hơn và người lớn mới thắt. Cà vạt chỉ thắt vào ngày đặc biệt. Tiếp viên ở các khách sạn lớn hoặc tài xế chạy taxi thường mang để có tác dụng tiếp thị và giữ ấm cổ (tắc xi có máy lạnh, nhà hàng và khách sạn thường cũng có máy lạnh, sự thay đổi nóng lạnh dễ gây viêm họng).

Cái gối

Có loại gối mang “áo gối” thường bằng vải hoa. Có loại gối bằng mây hay song nhìn như áo giáp. Các thi sĩ thường nghĩ được ý thơ hay khi nghiêng đầu trên gối. Trên gối khi ngủ thường có nhiều giấc mơ đẹp. Có bạn đặt tên “dàn hoa” không sát lắm với câu 2.

Đèn ngủ

Cái mũi

Bàn ăn

Chỉ cần nói thêm ở câu thứ 3 “để ăn” là người ta dùng  bàn để làm chỗ ăn chứ không phải ăn cái mặt bàn, cũng không phải cái bàn dùng mặt để ăn thay cho miệng.

Đôi đũa

Câu đầu nhắc thành ngữ “Vợ dại không hại bằng đũa vênh”.

Câu 2 nhắc thành ngữ “Đũa có đôi, chìa vôi lẻ bạn”.

Hai câu cuối nói hành động “trả đũa” thường là trả thù vặt, không quân tử…

Cày bừa nghĩ về dao nĩa

Cày có lưỡi cày, dao có lưỡi dao nhưng không có răng; bừa có răng bừa, nĩa có răng nĩa nhưng không có lưỡi.

Cày – bừa là dụng cụ lao động, dao –  nĩa là dụng cụ để ăn.

Hạt muối

Câu 1: Hạt muối nằm trong “quả biển” mênh mông.

Câu 2: Nhắc tục ngữ “Cá không ăn muối cá ươn”.

Câu 3, 4: Hạt muối tan trong nước không nhìn thấy, khi nước bốc hơi, muối kết tinh thành hạt màu trắng.

Cơm

Hai câu đầu: Cơm là món ăn không thể thiếu của người Việt Nam ta Bát cơm, manh áo, hương hoa, hồn người (thơ Tố Hữu) được xem là toàn bộ cuộc sống tinh thần và vật chất của con người. Hai câu đầu cũng muốn nhắc một thành ngữ trong “dân gian… lận” là “Cơm là vợ, phở là bồ”.

Câu thứ 4 nhắc 2 thành ngữ: “Cơm tẻ mẹ ruột” và “Thuốc Nam thuốc Bắc bú cặc cho cơm” thành ngữ sau này sinh thời Chế Lan Viên rất tâm đắc. Ông (kí Chàng Văn) dẫn ra để minh chứng cho quan điểm “không có chữ văn chương và chữ không văn chương”.

Câu cuối nhắc danh từ cần câu cơm (nghề kiếm sống). Nhiều bạn dự thi nhắc đến loại cá cơm kho giòn ăn với cháo trắng rất tuyệt và làm nước mắm rất ngon. Cũng đáng ghi nhận ý này.

Bún

Hai câu đầu tả sợi bún. Hai câu sau nói một số món bún phổ biến nhiều nơi

Bánh phồng tôm

Hai câu cuối có thể hiểu “Dăm chiếc dĩa” là dăm chiếc đĩa dùng để đựng bánh phồng tôm như nhiều bạn dự thi nói. Nhưng tốt hơn nên hiểu là “Dăm chiếc bánh khi chiên xong, nở to như những chiếc dĩa sứ trắng nhỏ và hương thơm ngào ngạt của nó, đầy cả nhà, còn tràn ra cả ngoài sân, có khi còn tràn sang cả nhà hàng xóm nữa kia đấy”.

Bánh đa

“Tàn nhang” là những hạt vừng (mè) rải rác trên mặt bánh. Nhiều khi người ta dùng vừng đen thì nhìn càng giống hơn. Khi nướng, bánh có những nốt phồng to nhỏ khác nhau như bị phát ban (còn gọi là nổi “mề đay”). Bánh đa nướng càng có nhiều nốt phồng, trông càng đẹp và ăn càng mềm, ngon.

Cái thớt

Chậu nước rửa

Mới đọc bài thơ ta đã thấy có sự vô lý: thứ gì càng rửa cũng phải càng sạch và rửa xong thì để ăn, để dùng. Nhưng khi đọc tên bài thơ mọi chuyện đều rõ nhé. Bài thơ gợi ý ta khi đọc bài văn nên nhìn từ nhiều phía, lật ngược vấn đề, nhìn mặt đối lập… sẽ có thể tìm ra nhiều ý hay.

Cái xe hon đa

Xe Hon đa khi bị xì hết hơi ở bánh xe sẽ thành một vật nặng như hòn đá khó mà mang đi được. Đây thuộc loại câu “vừa đố vừa giảng”.

Cái thang nhôm

Hai câu đầu so sánh cái thang nhôm với cái thang tre cổ truyền. Hai câu sau nói công dụng của thang là đưa người lên cao.

Lưới

Câu 1 và 2: Người ta chỉ nói mắt lưới, chứ không nói bộ phận nào của lưới là “tai”, “mồm”, “mũi”, v.v…

Câu thứ tư nhắc thành ngữ “Lưới trời khôn thoát”.

Chân dung người hói đầu

Hai câu đầu ghi từ trí nhớ. Cũng như câu “Xà bông thì đắt, khăn mặt thì rẻ” để giải thích “ý nghĩa kinh tế” của việc hói đầu là câu hay được nhắc trong dân gian.

Cụ già móm

Ăn cơm vì không có răng nên phải nuốt trọng. Còn uống nước sợ sặc nên phải đưa đi đẩy lại mãi rồi mới dám nuốt.

Bộ ấm chén trà

Cái lược

Gẫy răng ở đây là gẫy răng lược chứ không phải gẫy răng người dùng lược.

Cái tăm tre

Câu 1: Ăn xong thì lấy tăm xỉa răng.

Câu 2 nhắc thành ngữ: “Thứ nhất đau mắt, thứ nhì dắt răng”.

Câu 3: Tăm làm bằng tre chứ không bằng măng.

Câu 4: Chữ “tăm” được dùng với nghĩa dấu tích, (tăm cá bóng chim). Mất tăm mất tích là không để lại dấu vết gì để theo đó mà tìm ra.

Cái bàn là

Ống đũa

Hộp phấn

Bao diêm

Cái gạt tàn

Ở đây muốn nhắc đến thơ Hoài Anh:

Mỗi ngày tôi hỏa táng một phần tôi

Những dự định

Những ước mơ

Thành khói

Chiếc gạt tàn thuốc lá hóa bình tro.

Và thơ Cao Xuân Sơn:

Quờ tay chạm mái ưu phiền

Ơ hơ… Đêm gạt tàn trên đầu mình.

Ăng-ten râu

Khi xem tivi, chẳng ai chú ý đến ăng-ten.

Cánh quạt

Cái cưa tay

Miếng mút

Ở các giảng đường hay dùng các miếng mút để lau bảng

Cái ly

Ly có nhiều nghĩa như chia ly, ly tấc, chi ly… “Việc nước” ở đây là việc giải khát.

Giầy da há mõm

Kính đổi màu

Con lật đật

Phim Video

Dich vụ cho thuê băng và đầu Video khá phổ biến.