Nhà thơ Nguyễn Thái Vận nói về thơ thiếu nhi của Đặng Hấn

Nhà thơ Nguyễn Thái Vận nói về thơ thiếu nhi của Đặng Hấn

Đặng Hấn đã có lần đoạt giải thơ báo Văn Nghệ^(*). Bẵng đi một thời gian vắng tên anh, gần đây anh lại xuất hiện trong danh sách những người trúng giải cuộc thi viết cho các em với tập thơ Cầu chữ Y.

Phải nói rằng viết cho các em, Đặng Hấn nhạy cảm, giàu có óc tưởng tượng và sức liên tưởng. Anh nhìn thiên nhiên, sự vật, con người và cuộc sống xung quanh với con mắt trong sáng, tươi non và mới mẻ. Đã nhiều người viết về con ve sầu, thế mà anh vẫn có riêng một con ve tặng các em, đó là “con ve vui“.

Con ve bằng đốt ngón tay
Chứa trăm băng nhạc chưa đầy bụng đâu
Tại sao lại bảo ve sầu
Nhạc ve nhuộm đỏ một màu phượng vui.

Anh đã hé cho các em nhìn ra mối tương quan vừa thực vừa ảo giữa cái bụng con ve nhỏ xíu với trăm băng nhạc, giữa tiếng ve với màu phượng đỏ.

Nhờ sức liên tưởng phong phú, anh phát hiện nhiều điều mới mẻ, kỳ thú, đầy hứng khởi, phù hợp với tâm lý các em.

Ô, người đi trên chữ
Chữ nâng người lên cao!
(Cầu chữ Y)

Đàn ong làm phép trừ
Trừ rét bằng mật ngọt
Bầy chim làm phép chia
Chia niềm vui tiếng hót
(Các nhà toán học của mùa Xuân)

“Biển” của anh thì như một chú bé ăn mặn quá, gào thét suốt đêm ngày vì uống bao nhiêu nước cũng không đã khát. Cách gọi tên loài vật, loài cây có phải là vô lý không:

Chỉ biết đi biết chạy
sao gọi là con bò
không buồn nhớ thương ai
gọi sầu riêng sao được
chưa giải toán bao giờ
sao gọi là cây bí…

Anh còn giúp các em khám phá ra bản chất của sự vật để phân biệt được cái tốt cái xấu, nhận biết được lẽ sống đẹp ở đời:

Quạt và chong chóng
đều rất mê quay vòng

nhưng hai thứ đó lại khác hẳn nhau:

Quạt quay làm ra gió
chong chóng nhờ gió quay.

Còn “con lật đật” thì chỉ biết gật, biết lắc vì cái đầu hắn rỗng tuếch.

Tập thơ còn có nhiều bài nói về tình cảm bà cháu, cha con, mẹ con với những nét ngộ nghĩnh, tinh nghịch mà cũng rất tinh tế đằm thắm, tạo được ý nghĩa giáo dục nhẹ nhàng, thấm thía. Cũng có bài nghe như những câu nói chơi cho vui, giống giọng điệu đồng dao, nhưng cũng làm các em yêu thêm, hiểu thêm cuộc sống xung quanh.

Đặng Hấn là một nhà toán học làm thơ. Phải chăng trong sáng tạo nghệ thuật thơ cho các em, tư duy toán học đã cho anh một ưu thế tìm được những tứ thơ thông minh, những cấu tứ chặt chẽ, sắc gọn. Nếu không phải nhà toán học, chắc anh khó có thể có được những bài độc đáo như Một với một là hai, Các nhà toán học của mùa Xuân…

(Trích từ “Đọc “Cầu chữ Y” của
Đặng Hấn” – Báo Văn Nghệ 25-10-1986)

(*) Cuộc thi thơ báo Văn nghệ 1972-1973 Đặng Hấn được giới thiệu 5 bài. Những bài “Tâm sự người đi“, “Qua bãi nổi“, “Mùa bão, mùa măng” đã gây được ấn tượng và dư luận tốt với bạn đọc (và nhiều nhà thơ), đặc biệt là bài “Mùa bão, mùa măng”. Bài “Qua bãi nổi” cũng được đài Tiếng nói Việt Nam phát nhiều lần qua giọng ngâm của nghệ sĩ Trần thị Tuyết. Chùm thơ đã được vào chung khảo, nhưng chưa được trao giải. Nhà thơ Nguyễn Thái Vận nhớ nhầm là Đặng Hấn đã đoạt giải lần ấy.