15. Câu đố về nhãn hiệu – nghệ thuật gán từ, gán nghĩa
Loại câu đố này xuất hiện ở Miền Nam trước giải phóng do có sự giao lưu với phương Tây nhất là về phương diện hàng hóa, nên hàng ngày thường đập vào mắt những nhãn hiệu bằng tiếng nước ngoài. Được phổ biến hơn cả là câu đố về nhãn hiệu thuốc lá Capstan
Đố: Capstan là viết tắt của câu gì khi đọc ngược và khi đọc xuôi?
Đáp:
Cho anh phát súng tim anh nát (đọc xuôi)
Nhưng anh tin số phận anh còn (đọc ngược)
Một câu đố như thế tất nhiên không thể có đáp án duy nhất. Ta còn có thể tìm được các đáp án sau đây:
Đáp 2:
Chiếc áo phong sương tình ân nghĩa (đọc xuôi)
Nghĩa ân tình nỡ phụ anh chi (đọc ngược)
Đáp 3:
Nào ai tàn sát, phần anh cả (đọc ngược)
Con anh phá sản tại anh ngu (đọc xuôi)
Trong quá trình truyền miệng nhau, đáp án nào suôn sẻ hơn, vui hơn sẽ được nhiều người nhớ hơn và trở thành đáp án chính thức. Ở câu đố này có thể xem đáp án đầu tiên là chính thức.
Gần đây, lần ra Huế dự Hội nghị toán toàn quốc, trong bữa cơm thân mật với GS. Nguyễn Bác Văn, GS. Lê Văn Hốt, nhà thơ Phạm Hồng Danh…, TS. Trần Công Chín lại chỉ vào dòng chữ Heineken trên lon bia để đố chúng tôi. Và một số đáp án cũng được đưa ra:
Đáp 1:
Hôn em ít, nên em kiêu, em nguýt (đọc xuôi)
Nếu em khoái, em nằm im em hưởng (đọc ngược)
Đáp 2:
Hại em it nhiều em không e ngại (đọc xuôi)
Nhưng e không em, nó ỉ eo hoài (đọc ngược)
Đáp 3:
Ngỡ em khóc, em nằm í eo …hát (đọc ngược)
Hễ em im, nó ép, khốn em ngay! (đọc xuôi)
Những đáp án này vẫn còn là khởi thảo, sẽ còn được “quần chúng” sửa chữa bổ sung thêm, trước khi một kết quả được xem là chính thức.
Hiện nay, do xu thế hội nhập, tên nhãn hiệu, tên công ty viết tắt như Fahasa, Casuvina…khá phổ biến. Nhiều trường hợp có thể đem ra đố. Tuy nhiên, trong cơ chế thị trường, mọi người đều rất bận mải, nên tương lai của loại câu đố này cũng khó có thể biết trước được. Thiết nghĩ, các công ty, các nhà sản xuất có thể ra cuộc thi về nhãn hiệu hàng hóa của mình cũng là một cách quảng cáo rất có hiệu quả.
